Ana içeriğe atla

ÖĞRENİLEN GEÇMİŞ ZAMAN EKİ- MIŞ'LI GEÇMİŞ ZAMAN






Merhaba arkadaşlar! Osmanlı Türkçesinde zaman eklerini anlatmaya devam ediyorduk. Bugün de sizlerle Öğrenilen geçmiş zamanı işlemeye çalışacağız. Arkadaşlar yalnız şunu belirtmek gerekir ki bu zaman eklerinin işlevini ve nasıl kullanıldığını bilmezsek o zaman metinleri de doğru bir şekilde okumamız mümkün olmaz. İşte bu yüzden Osmanlı Türkçesinde zaman eklerine ayrı bir önem vermek gerekir. Bu zamanların iyi bir şekilde öğrenilmesi ilerleyen aşamalarda metinlerin doğru okunmasına katkıda bulunacaktır. Şimdi gelin Öğrenilen geçmiş zamana bakalım:


Öğrenilen geçmiş zaman eki yani -mış'lı geçmiş zaman eki (-mIş): Bu öğrenilen geçmiş zaman eki yapılan bir eylemin geçmişte yapıldığını ve kişinin bunu bizzat değil de başkasının ağzından duyması sonucu oluşan bir zaman ekidir. Bu ek Türkçedeki yerine ve eklere göre çeşitli şekiller alsa da Osmanlı Türkçesinde tek bir yazılışı vardır. Bu yazılış: مش' tır. Ek ünlüsü hiçbir zaman yazılmaz. Şahıslara göre çekimi ise aşağıdaki gibidir:

Öğrenilen Geçmiş Zaman Eki 1. 2. ve 3. Tekil Şahıs Çekimleri:

Benzemişim-بڭزەمشBenzemişsin-بڭزەمشسڭBenzemiş-بڭزەمشم


Öğrenilen Geçmiş Zaman Eki 1. 2. ve 3. Çoğul Şahıs Çekimleri:

Benzemişiz-بڭزەمشزBenzemişsiniz-بڭزەمشسڭزBenzemişler-بڭزەمشلر

NOT: Görüldüğü üzere bu ekin ikinci şahıs çekimleri -ڭ- nazal n ile yazılmaktadır.
Öğrenilen Geçmiş Zamanın Olumsuzu:
Ekin olumsuz çekimi fiil gövdesine kalın ünlülü fiillerde -mA yani ما- olmaktadır. İnce ünlülü fiillerde ise -me yani م- olmaktadır. Örneğin:

Öğrenilen Geçmiş Zamanın Olumsuzu 1. 2. ve 3. Tekil Şahıs Çekimleri:

Benzememişim-بڭزمه مشمBenzememişsin-بڭزمه مشسكBenzememiş-بڭزمه مش


Öğrenilen Geçmiş Zaman Olumsuzu 1. 2. ve 3. Çoğul Şahıs Çekimleri:

Benzememişiz-بڭزمه مشزBenzememişsiniz-بڭزمه مشسڭزBenzememişler-بڭزمه مشلر
Arkadaşlar! Bugün de Öğrenilen geçmiş zamanı anlatmaya çalıştık. Diğer eklere oranla Öğrenilen geçmiş zamanın Osmanlı Türkçesinde yazımı tek şekilde olduğu için anlaşılması ve okunması daha kolay olacaktır. Sizler de küçük bir metin üzerinde bu ek ile yazılmış yerleri bulabileceğiniz bir çalışma yapmanız etkili bir öğrenme gerçekleştirmeniz için önemlidir. 
Saygılarımla Nazife Nur YILMAZ





Bu blogdaki popüler yayınlar

OSMANLI TÜRKÇESİNDE FARSÇA YAPILI İSİM VE SIFAT TAMLAMALARI

Merhaba arkadaşlar! Bugün sizlerle yepyeni bir konuya geçiş yapacağız. Osmanlı türkçesindeki Arapça ve Farsça yapılı tamlamaların nasıl olduğunu ve yapılarının nasıl kurulduğunu sizlere anlatmaya çalışacağız. Bunun için öncelikle Farsça yapılı tamlamalara bakacağız. Gelin beraber bu tamlamaların nasıl olduğunu görelim: Osmanlı Türkçesinde Türkçe isim ve sıfat tamlamalarının yanı sıra Farsça ve Arapça isim ve sıfat tamlamaları da kullanılmış, hatta bunlardan bilhassa Farsça tamlamaların olmadığı bir metin oluşturulamaz olmuştur. Türkçedeki isim ve sıfat tamlamalarının kuruluşu şöyledir: Bahçenin kapısı Bahçe kapısı yeşil bahçe Bu ilk iki kelime grubu da isim tamlamasıdır. Burada asıl unsur kapı kelimesidir ve buna tamlanan denir. Bahçe kelimesi ise yardımcı unsurdur ve buna da tamlayan denir.  Birinci tamlamada tamlayan unsuru +nın ilgi hâli ekini aldığı için belirtili isim tamlaması ismini alırken ikinci tamlamada ilgi hâli eki olmadığı için ve sa...
Devamı

OSMANLI TÜRKÇESİ

Türklerin Anadolu'ya 11. yüzyıldan itibaren yerleşmesinden sonra 13. yüzyılda Türkçe, Anadolu'da bir yazı dili olarak gelişmeye başladı. (Develi 2016: 11) Selçuklu Devleti içerisinde Arapça ve Farsça ağırlıklı bir dil kullanılmakta olup Farsça'nın devletin resmi dili olması sebebiyle Türkçe, fazla gelişme alanı bulamamıştır. Ancak Selçuklu Devletinin zayıflaması ile birlikte kullanılan bu resmi dil de parçalanıp gitmiştir. Osmanlı Devletinin kurulmasıyla birlikte artık Arapça ve Farsça ağırlıklı bir dil yerine Türkçe önem kazanmaya başlamış hatta üç kıtada konuşulan bir dil haline gelmiştir. Tabi ki bu durum bir anda olmamıştır. Öncelikle devletin içerisinde çeşitli gelişmeler olmuş, devlet sadece toprak fethetmekle kalmamış, gönülleri de fethetmeyi başarmış ve böylece oluşan sağlam güven çerçevesinde insanlar Türkçeyi daha çabuk benimseyip konuşabilmişlerdir. İlerleyen dönemlerde bir çok yerin fethedilmesi yani neredeyse üç kıtaya da hakim olunması sebebiyle kulla...
Devamı

Osmanlı Türkçesinde Tenvin ve Hemze

 Merhaba arkadaşlar! bugün sizlerle Osmanlı Türkçesinde kullanılan ancak Arapçaya ait olan "tenvin ve hemze" konularına değineceğiz. Biliyorsunuz ki Osmanlı Türkçesinde Arapça ve Farsça kavramlar ve kurallar çokça kullanılıyor. Özellikle Arapçadaki bazı şekiller ve onların anlamları yaygın bir şekilde Osmanlı Türkçesi içerisinde yer almaktadır. Bunun sebebi hem yazıda daha kolay olması hem de kullanımlarının sadece bir şekilde ifade edilebilmesi kolaylığından kaynaklanmaktadır. İşte bunların içerisinde en çok kullanılan işaretlerden ilki de Arapçaya ait bir işaret ve kural olan ' 'tenvin'dir. Gelin isterseniz bu tenvin kuralına biraz da yakından bakalım: Arapçada kullanılan tenvin Osmanlı Türkçesinde kullanılırken sadece şekillerle ifade edilir ve bu şekilde yazımda kolaylık sağlanır. Bu işaretlerden üstünlü tenvin kullanıldığı kelimeyi zarflaştırırken kesreli ya da ötreli tenvin kelimede zarflaştırma oluşturmaz. Kısa bir bilgiden sonra tenvinin ...
Devamı