ERCİYES ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ OSMANLI TÜRKÇESİ DERSİ

Merhaba arkadaşlar! Bu dersimizde artık haber kiplerini bildirip dilek kiplerine geçiş yapıyoruz. İsterseniz hangi zamanların haber kipi hangi zamanların ise dilek kipi olduğunu bir şablon üzerinde görelim: Evet arkadaşlar! Yukarıda da görüldüğü üzere biz bu zamana kadar şimdiki zaman, gelecek zaman, geniş zaman, öğrenilen geçmiş zaman ve görülen geçmiş zaman kiplerini işledik. Bu dersten itibaren de artık dilek kiplerini işlemeye başlayacağız. Bunlardan ilki de gereklilik kipidir. Gereklilik kipini teşkil eden -malı ve -meli eki  ملي şeklinde yazılır. Ancak bu ek bazen kalın ünlülü fiillerde  مالي olurken ince ünlülü fiillerde ise  مه لي olabilmektedir. Zamir Fiil kökü Kip eki Kişi eki Ben( بن ) bil-( بيل ) meli( ملي ) (y)im( يم ) Sen( سن ) bil-( بيل ) meli( ملي ) sin( سڭ ) O( او ) bil-( بيل ) meli( ملي ) - Biz( بز ) bil-( بيل ) meli( ملي ) (y)iz( يز ) Siz( سز ) bil-( بيل ) meli( ملي ) siniz( سڭز ) Onlar(

Merhaba arkadaşlar! Bu dersimizde de sizlerle Osmanlı Türkçesinde kullanılan gelecek zamanın kullanımına bakacağız. Gelin bu gelecek zamanın özelliklerine yakından bakalım: ⇒ Gelecek zaman ekleri -acak/-ecek şeklinde karşımıza çıkar. ⇒ Gelecek zaman ekler kalın ünlülü fiil tabanlarına geldiğinde ا جق... olarak kullanılırken ince ünlülü fiil tabanlarına gelince de   ـه   جق... olarak kullanılır.  ⇒ Fiiler ünlü ile bittiğinde araya "ye" yani " ي " harfi yazılır. ⇒ Kalın ünlülü fiil tabanlarında teklik ve çokluk 1. şahıs ekleri getirildiğinde en ünsüzü "gayın" yani " غ " ile yazılır. Örneğin;  الما ياخغم Zamir Fiil kökü Zaman eki Kişi eki Ben- بن dön- دون ece k ğ-  ـه   جق im- گم Sen- سن dön- دون ecek-  ـه   جق sin- سڭ O- او dön- دون ecek-  ـه   جق - Biz- بز dön- دون ece k ğ-  ـه   جق iz- گز Siz- سز dön- دون ecek-  ـه   جق siniz- سڭز Onlar- اونلر dön- دون ecek-  ـه