ERCİYES ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ OSMANLI TÜRKÇESİ DERSİ

                                                                                         Saygılarımla Nazife Nur YILMAZ

Merhaba arkadaşlar! Osmanlı Türkçesinde zaman eklerini anlatmaya devam ediyorduk. Bugün de sizlerle Öğrenilen geçmiş zamanı işlemeye çalışacağız. Arkadaşlar yalnız şunu belirtmek gerekir ki bu zaman eklerinin işlevini ve nasıl kullanıldığını bilmezsek o zaman metinleri de doğru bir şekilde okumamız mümkün olmaz. İşte bu yüzden Osmanlı Türkçesinde zaman eklerine ayrı bir önem vermek gerekir. Bu zamanların iyi bir şekilde öğrenilmesi ilerleyen aşamalarda metinlerin doğru okunmasına katkıda bulunacaktır. Şimdi gelin Öğrenilen geçmiş zamana bakalım: Öğrenilen geçmiş zaman eki yani -mış'lı geçmiş zaman eki (-mIş): Bu öğrenilen geçmiş zaman eki yapılan bir eylemin geçmişte yapıldığını ve kişinin bunu bizzat değil de başkasının ağzından duyması sonucu oluşan bir zaman ekidir. Bu ek Türkçedeki yerine ve eklere göre çeşitli şekiller alsa da Osmanlı Türkçesinde tek bir yazılışı vardır. Bu yazılış:  مش' tır. Ek ünlüsü hiçbir zaman yazılmaz. Şahıslara göre çekimi ise aşağıda

 Merhaba arkadaşlar! bugün sizlerle Osmanlı Türkçesinde kullanılan ancak Arapçaya ait olan "tenvin ve hemze" konularına değineceğiz. Biliyorsunuz ki Osmanlı Türkçesinde Arapça ve Farsça kavramlar ve kurallar çokça kullanılıyor. Özellikle Arapçadaki bazı şekiller ve onların anlamları yaygın bir şekilde Osmanlı Türkçesi içerisinde yer almaktadır. Bunun sebebi hem yazıda daha kolay olması hem de kullanımlarının sadece bir şekilde ifade edilebilmesi kolaylığından kaynaklanmaktadır. İşte bunların içerisinde en çok kullanılan işaretlerden ilki de Arapçaya ait bir işaret ve kural olan ' 'tenvin'dir. Gelin isterseniz bu tenvin kuralına biraz da yakından bakalım: Arapçada kullanılan tenvin Osmanlı Türkçesinde kullanılırken sadece şekillerle ifade edilir ve bu şekilde yazımda kolaylık sağlanır. Bu işaretlerden üstünlü tenvin kullanıldığı kelimeyi zarflaştırırken kesreli ya da ötreli tenvin kelimede zarflaştırma oluşturmaz. Kısa bir bilgiden sonra tenvinin

 Bazı Türkologlar Orhun Kitabelerinden hareketle Türçede 9. bir ünlünün varlığından söz eder. E ile i sesinin arasında olan bu ünlü kapalı e'dir. Örneğin bir organ adı olan "el" açık ünlüyle okunurken yabancı anlamında kullanılan "él" e ile i arası bir sesle okunur.  Türkiye Türkçesinde kapalı e harfi şekil olarak "é" ile ifade edilir. Özbek ve Azerbaycan gibi bazı Türkçeler de ise kapalı e "e" olarak ifade edilir.

                                                   OSMANLI TÜRKÇESİ 2-                                  GÖRÜLEN GEÇMİŞ ZAMAN-  دى - Dİ (DI,DU,DÜ,TI,TU,TÜ) (GEÇMİŞ ZAMAN EKİ)   :  دى  şeklinde gösterilir. görülen geçmiş zaman, geçmişteki faaliyetin bizzat görüldüğü, bizzat yapıldığı zaman sigâsına verilen isimdir. Ek ses uyumlarına normal olarak uysa da Osmanlı Türkçesinde uymaz. Osmanlı Türkçesinde bu ekin bir tek yazılış şekli vardır ve her daim o yazılışı kullanılır. Bununla birlikte Osmanlı Türkçesi metinleri okunurken ses uyumlarına da uyulur. Yani görülen geçmiş zaman eki yazılış olarak tek biçimli olup kurallara uymazken okunuşta bütün kurallara uyularak okunur. Bu ek Köktürk Türkçesinde sadece +D harfi ile karşılanmaktadır. Örneğin; "geldim" kelimesinin Köktürk Türkçesindeki tahlili: Gel-d-im şeklindedir. Burada "gel" fiil kökü, "d" harfi görülen geçmiş zaman eki, "im" ise 1. tekil şahıs eki olarak kullanılmaktaydı.